ช่องเล็งภาพ (View finder)

ช่องเล็งภาพใช้เป็นที่สำหรับมองวัตถุที่จะถ่ายภาพ ให้ผู้ถ่ายภาพสามารถเลือกและจัดองค์ประกอบของภาพให้เป็นไปตามความต้องการ ช่องเล็งภาพจะทำหน้าที่ควบคู่ไปกับเลนส์ถ่ายภาพกล้องถ่ายภาพที่ดีนั้น เมื่อเลนส์รับภาพของวัตถุไปตกลงบนฟิล์ม มีขนาดและองค์ประกอบอย่างไร ลักษณะของภาพอย่างนั้นจะต้องปรากฏในช่องเล็งภาพให้ผู้ถ่ายภาพสามารถมองเห็นได้เที่ยงตรงหรือใกล้เคียงให้มากที่สุด

ช่องเล็งภาพของกล้องถ่ายภาพ แต่ละชนิด จะมีรูปร่างลักษณะและขนาดแตกต่างกันออกไป เช่นกล้อง 35 มม. จะมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า กล้องที่ใช้ฟิล์มขนาด 126 จะมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส เป็นต้น

ช่องเล็งภาพในปัจจุบัน จะมี 4 แบบ ดังนี้

1. ช่องเล็งภาพแบบเล็งระดับตา (Eye level Viewfinder) ช่องมองภาพแบบนี้ มักเป็นกล้องถ่ายภาพแบบเก่า มีช่องเล็งภาพอยู่ทางมุมซ้ายบนหรือตอนกลางด้านบนของกล้องถ่ายภาพเหมาะสำหรับการถ่ายภาพที่วัตถุอยู่ระยะไกลและปานกลาง ส่วนการถ่ายภาพระยะใกล้ลักษณะของภาพที่ได้มักจะคลาดเคลื่อนไม่ตรงกับความต้องการ ทั้งนี้เพราะช่องมองภาพกับเลนส์ถ่ายภาพจะอยู่กันคนละที่ และอีกประการหนึ่ง เมื่อจัดองค์ประกอบของภาพเรียบร้อยแล้ว ผู้ถ่ายภาพจะต้องปรับชัดที่เลนส์ถ่ายภาพอีกด้วย เพราะช่องมองภาพกับเลนส์ถ่ายภาพไม่ได้ตั้งระยะการปรับภาพให้สัมพันธ์กันเป็นแบบอัตโนมัติ

1. ช่องเล็งภาพแบบปรับระยะชัดได้ (Eye level Rangefinder) เป็นกล้องถ่ายภาพที่ใช้เล็งระดับตาเหมือนกับแบบแรก แต่ช่องเล็งภาพกับเลนส์ถ่ายภาพจะมีความสัมพันธ์ในการตั้งระยะชัดเป็นแบบอัตโนมัติ คือภาพที่เห็นในช่องเล็งภาพมีระยะใกล้ไกลเท่าใด เราก็ปรับระยะภาพที่เลนส์ถ่ายภาพ โดยหมุนเลนส์ให้ได้ระยะตรงตามช่องเล็งภาพได้เท่านั้น ซึ่งจะช่วยให้เกิดความมั่นใจในการหาระยะได้ดี และสะดวกกว่ากล้องแบบแรก

1. ช่องเล็งภาพแบบจอปรับชัด (Focusing Screen) ช่องเล็งภาพแบบนี้มักเป็นกล้องถ่ายภาพ แบบสะท้อนเลนส์คู่ (TLR) แล้วกล้องวิว (View Camera) ที่ใช้ตามร้านถ่ายภาพอาชีพโดยทั่ว ๆ ไป กล้องชนิดนี้จะสามารถปรับระยะชัดองภาพได้เที่ยงตรง ทั้งการถ่ายภาพในระยะใกล้และระยะไกล แต่ภาพที่ปรากฏที่ช่องเล็งภาพจะเป็นภาพหัวกลับ เว้นกล้องแบบสะท้อนเลนส์คู่จะให้ภาพหัวตั้ง

1. ช่องเล็งภาพแบบปริซึมห้าเหลี่ยม (The Pentaprism) เป็นกล้องถ่ายภาพที่รับภาพจากเลนส์ถ่ายภาพโดยตรง มีกระจกเงาราบวางทำมุม 45 องศา ภาพจะสะท้อนผ่านแก้ปริซึมพื้นที่หน้าตัดห้าเหลี่ยมทำให้เกิดภาพที่ช่องเล็งภาพได้ตรงกับลักษณะของภาพที่ตกบนฟิล์ม นับว่าเป็นแบบที่สะดวกเที่ยงตรงกว่าการรับภาพแบบอื่น ๆ ช่องเล็งภาพแบบนี้มีในกล้อง แบบสะท้อนเลนส์เดี่ยวที่ใช้กับฟิล์ม 35 มม.